Samenvatting
Deel 1: De Flowspiraal voor Persoonlijke Ontwikkeling
Als ik succesvol wil bijdragen aan de ontwikkeling van andere mensen, teams en organisaties zal ik eerst in staat moeten zijn mijn eigen ontwikkelingsproces gaande te houden. Daarom heb ik er bewust voor gekozen in dit boek met de Flowspiraal voor persoonlijke ontwikkeling te beginnen.
Bijdragen aan de ontwikkeling van anderen vraagt van me dat ik mijn persoonlijke referentiekader en mijn eigenbelang overstijg en dat is precies het meest complexe leerniveau dat de Flowspiraal van Persoonlijke Ontwikkeling beschrijft!
H1 Leren door mijn eigen stroom te volgen
In dit hoofdstuk komt aan de orde wat een ervaring van Flow kenmerkt en welke fasen van persoonlijke ontwikkeling er aan vooraf gaan, wil deze toestand op een meer permanente basis kunnen optreden. Het al dan niet bewuste verlangen naar flow zette ons tot leren aan. Daarbij doorlopen we zeven ontwikkelingsfasen.
H2 Gras groeit niet harder door er aan te trekken
In dit hoofdstuk worden twee verschillende opvattingen over leren met elkaar vergeleken. De Flowspiraal geeft aan wat er gebeurt wanneer we er in slagen de leercyclus van Kolb consequent te blijven doorlopen. We komen op hogere bewustzijnsniveaus terecht en ontwikkelen steeds complexere manieren van leren. Angst leidt tot schaarstedenken en ons persoonlijke ontwikkelingsproces stagneert. Ook kan er door angst regressie op de Flowspiraal optreden.
H3 De zeven paren van complementaire kwaliteiten
Leren vereist op elk ontwikkelniveau van de Flowspiraal twee even belangrijke maar schijnbaar tegenovergestelde kwaliteiten. In dit hoofdstuk kun je lezen hoe ik dat door de ontmoeting met mijn tegenpool ontdekte. Om flow mogelijk te maken is het nodig dat we die complementaire kwaliteiten allebei even goed leren hanteren. Het persoonlijke profiel geeft aan op welke manier iemand van nature geneigd is om zijn behoeften te vervullen.
H4 De paradox van persoonlijke ontwikkeling
In dit hoofdstuk wordt verder uitgediept hoe we de Flowspiraal kunnen gebruiken om gerichter aan de persoonlijke ontwikkeling van onszelf en onze medewerkers te werken. Op de momenten dat we geen flow ervaren, weten we namelijk zeker dat we één van beide vereiste complementaire kwaliteiten in deze situatie nog niet voldoende kunnen inzetten. Door anderen als spiegel te gebruiken, leren we de zwakkere kwaliteit te versterken waardoor de paradox van de schijnbaar tegengestelde kwaliteiten tenslotte wordt opgeheven.
H5 Ook culturen kunnen zich ontwikkelen
Terwijl we juist veel kunnen leren van mensen die anders zijn, voelen we ons doorgaans het beste thuis bij mensen die het meest op ons lijken. Een specifieke organisatiecultuur kan worden opgevat als de collectieve reactie op een gemeenschappelijke dominante menselijke behoefte. Het culturele Flow- profiel geeft aan welke behoefte in deze groep - over een langere tijd gezien - dominant is. Volgens het perspectief van de Flowspiraal kunnen culturen zich van daaruit ook ontwikkelen.
Pas als ik er naar verlang mijn ego los te laten door zowel Zelfbeheersing als Overgave te beoefenen, wordt het mogelijk met een helikopterview naar een groepsproces te leren kijken. Doordat ik bewust met mijn eigen groeiproces bezig ben geweest en door de Flowspiraal voor Persoonlijke Ontwikkeling (uit deel 1) vertrouwd ben geraakt met het bestaan en de werking van ontwikkelvoorwaarden, kan ik het team- en organisatieontwikkelingsproces beter begeleiden.
H6 De Flowspiraal voor teamontwikkeling
In dit hoofdstuk lees je over mijn zoektocht naar flow in teamverband en de ontdekking van de Flowspiraal. Deze laat zien dat team- en organisatieontwikkeling in wezen een natuurlijk proces is. De zeven principes van de Flowspiraal geven aan wat de voorwaarden zijn voor dit ‘spontane proces van zelforganisatie’ waar bij bewuste teamontwikkeling op kan worden ingehaakt. Hierdoor wordt de kracht die in het team en in de organisatie zelf aanwezig is optimaal benut.
H7: Teamcoaching aan de hand van de Flowspiraal
Natuurlijke systemen lijken zich gewoonlijk vanzelf te ontwikkelen via de Weg van de Minste Weerstand. Ook teamontwikkeling is een proces dat zichzelf blijkt te ontvouwen wanneer obstakels uit de weg worden geruimd. In dit hoofdstuk lees je hoe ik deze ontwikkeling ondersteun. De Flowspiraal laat ook zien hoe het resultaatverantwoordelijke niveau bereikt kan worden en zelfs nog kan worden overstegen. Een coach die het team te vroeg loslaat remt de ontwikkeling ervan echter evenzeer als een coach die het te lang vasthoudt.
H8: Empowerment en leidinggeven
De zeven ontwikkelvoorwaarden van de Flowspiraal voor teamontwikkeling kunnen worden geconcretiseerd naar het operationele niveau. Ze geven mij dan houvast bij (zelf)management en zijn tevens een goed hulpmiddel voor het empowermentproces van medewerkers. Ik doe bewust zo min mogelijk, maar laat ook niets essentieels ongedaan.
H9: Het faseverschil en de gevolgen
De ontwikkelvoorwaarden van de medewerkers in een organisatie en de ontwikkelvoorwaarden van het team of de organisatie waar zij deel van uit maken, komen in essentie op hetzelfde neer. Beide bevinden zich wel vaak in een verschillende fase. Als ik me hier niet bewust van ben, zal weerstand ontstaan. Organisaties, medewerkers en culturen laten zich niet zo maar veranderen, terwijl hun ontwikkeling wel gestimuleerd kan worden door het natuurlijke proces bewust te ondersteunen. Mijn ervaringen hiermee zijn door het optreden van maximale synergie verbluffend.
H10: Spiritueel Management
De Flowspiraal voor team- en organisatieontwikkeling begint twee fasen eerder dan de Flowspiraal voor persoonlijke ontwikkeling. Dit faseverschil maakt de kloof zichtbaar tussen ‘de door ons rationele verstand geconstrueerde werkelijkheid’ en de ‘onbegrensde werkelijkheid van het universum van natuurlijke systemen’. Door onze eigen ontwikkeling te stimuleren kunnen we na het fysieke, emotionele en mentale perspectief tenslotte het spirituele referentiekader gaan herontdekken en dit faseverschil overbruggen. Spiritueel management vindt vanuit dit hogere bewustzijn plaats. Daarna de hulpmiddelen voor het Leren door Los te laten, die ik zelf graag gebruik.
H11: Nieuwe Wetenschap
Hoe synchroniciteit een rol speelde bij de ontdekking van de Flowspiraal. Vervolgens onderzoek ik hoe universeel de Flowspiraal is. Ook dieren hebben het van nature in zich om zich te ontwikkelen maar tot minder complexe bewustzijnniveaus dan mensen. Kijk ik van uit het perspectief van de Flowspiraal naar de wetenschap dan is wetenschap vanuit alle ontwikkelfasen mogelijk en zinvol. Ik benader de Flowspiraal tenslotte vanuit holistische ‘Sudoku’ wetenschappelijk perspectief om de geldigheid van dit model te onderzoeken.
